Leegstand raakt heel Europa

8 november 2011

Europa mag de ogen niet sluiten voor leegstand.


Nederland kent grote leegstand, maar Nederland staat hierin niet alleen. Achter veel leegstaand vastgoed zitten vaak gedupeerde grote en kleine beleggers en banken: van pensioenfondsen tot private bv’s. Kortom, een domino-effect ligt op de loer. Het vraagstuk is dan ook niet langer een probleem van een enkele stad of geïsoleerd land, maar raakt heel Europa.

Tijdens de eerste Internationale Biënnale Leegstand & Herbestemming, deze week in Maastricht, is de teneur van leegstand succesvol bestreden met de roep om herbestemming. Een roep ook om een Reset, in aanpak, wetgeving en allianties die zich gezamenlijk buigen over nieuwe en duurzame functionaliteiten. Daartoe werd voor de Nederlandse situatie een succesvol begin gemaakt met 11 concrete herbestemmingsopgaven en de formulering van een Nationale Agenda Herbestemming. Maar ook buiten de landsgrenzen is herbestemming een kansrijke optie. In de woorden van gastspreker Richard Florida, bekend van onder meer zijn bestseller The Great Reset: ‘Great ideas require old buildings.’ En dat Europa dat momenteel goed kan gebruiken zal niemand vandaag ontkennen.

Manifest van Maastricht

Op de Biënnale werd daarom ook het zogeheten Manifest van Maastricht gelanceerd, waarin partijen in Europa worden opgeroepen:


Het probleem van leegstand onder ogen te zien als majeur economisch en sociaal-cultureel probleem.
Activiteiten te ontwikkelen (middelen, maatregelen, kennisontwikkeling en deling) om herbestemming te bevorderen.

De oproep is gericht aan alle betrokken partijen uit Europa: dat zijn behalve Brusselse partijen ook nationale en lokale regeringen, burgers en bedrijven. Van belang daarbij is dat herbestemming niet alleen wordt gezien als een oplossing om leegstaand vastgoed een tweede leven te geven, maar ook de motor vormt voor tal van nieuwe ontwikkelingen. Bijvoorbeeld op het gebied van arbeid en sociaal maatschappelijke processen, zoals de vorming van communities. Niet alle leegstaand vastgoed kan herbestemd worden, maar vooral vastgoed met een culturele meerwaarde, architectonisch vastgoed blijkt waardevast te zijn. In sommige landen, zoals Duitsland neemt herbestemming al veel langer een belangrijke plaats in (40% van alle vastgoedontwikkeling) dan bijvoorbeeld in Nederland (10%).

Het zuiden voorop


Tijdens de Biënnale was de gemeente Maastricht de eerste die zich positief committeerde aan het Manifest. Bij monde van wethouder Ruimtelijke Ordening Gerdo van Grootheest, kondigde de gemeente aan actief promotor te worden van de uitgangspunten in het Manifest en deze op daartoe geschikte gelegenheden uit te dragen als een devies dat van Nederland en de omliggende landen weer een sterk, flexibel, woon- en werkbaar Europa maakt.

Bron: Maastricht Aktueel